มีปัญหาครอบครัว และปัญหาของตัวเอง ทำให้จิตมีแต่โทสะและอกุศล การดูกายไม่เคยเห็นว่าไม่เที่ยง

คำถาม:

มีปัญหาครอบครัว และปัญหาของตัวเอง ทำให้จิตมีแต่โทสะและอกุศล ในชีวิตประจำวันจึงดูกายและพุทโธ ร่วมกับคิดสิ่งที่อยากให้เกิดขึ้นเป็นคำพูดในใจ เช่น ฉันยอมรับในตัวฉัน การดูกายไม่เคยเห็นว่าไม่เที่ยง เวลาโกรธบางครั้งเมื่อดูมัน ก็พอเห็นได้ว่ามันจางไป ขอหลวงพ่อแนะว่าควรทำอย่างไรต่อไป ทั้งในรูปแบบและในชีวิตประจำวันครับ

หลวงพ่อ:

เราอย่าไปแทรกแซงมัน จิตเศร้าใจรู้ว่าเศร้าใจ จิตโกรธรู้ว่าโกรธ จิตอยากหายเศร้า รู้ว่าอยาก จิตอยากหายโกรธ รู้ว่าอยาก รู้เข้ามาให้ถึงตัวอยาก แล้วมันจะคลายออกเอง อย่างเวลาชีวิตมีปัญหา เราอยากให้มันหาย ปัญหาของชีวิตมันอยู่ข้างนอก แต่พอเราอยากให้มันไม่มีปัญหา มันเป็นปัญหาของเราเองแล้ว จิตมันจะทุกข์ สมมติในบ้านเราตีกัน ทะเลาะกัน นั่นมันอยู่ข้างนอก แต่จิตเราอยากให้บ้านเราสงบสุข จิตเราจะทุกข์ คนอื่นไม่เคยสร้างความทุกข์ให้เราได้ ทุกข์ทางจิต ทุกข์ทางจิตเป็นสิ่งที่เราสร้างขึ้นด้วยตัวของเราเอง เพราะเรามีความอยากเกิดขึ้น

อย่างบ้านเราวุ่นวาย บ้านเรามีปัญหา เราอยากให้มันสงบ อยากให้มันไม่มีปัญหา เราก็เลยทุกข์ ให้รู้ทัน รู้ทันไป จิตมันทุกข์ รู้ แล้วมันไม่หาย ทำไมมันไม่หาย เพราะเราเติมความอยากลงไปเรื่อยๆ ทั้งๆ ที่เรานั่งดู เราก็อยากให้ปัญหานี้หมดไป สิ้นไป ความอยากมันมีอยู่ มันก็ไปหล่อเลี้ยงความทุกข์เอาไว้ยาวนาน ฉะนั้นถ้าเราดูเข้ามาถึงต้นตอได้ เราเห็น จิตมันอยากให้บ้านเราร่มเย็นเป็นสุข อยากให้บ้านเราสามัคคีกัน มันเห็นตรงที่อยาก ความอยากดับ ปัญหาข้างนอกไม่เกี่ยวกับจิตเราแล้ว ในบ้านจะฆ่ากันตายมันยังไม่ถึงจิตเราเลย ดูเข้ามาให้ถึงจิตที่มันอยาก อยากได้อย่างนี้ อยากไม่ให้ได้อย่างนี้ ไม่เจออย่างนี้ คอยรู้ทันตัวนี้ไว้ แล้วไม่ว่าปัญหาในชีวิตจะร้ายแรงแค่ไหน เราก็จะผ่านได้ ผ่านได้ก็คือจิตใจเราไม่ไปทุกข์กับมัน

ส่วนปัญหาทางโลกก็แก้ไป ตามเหตุ ตามปัจจัย เท่าที่ทำได้ ไม่ใช่แก้ได้ทุกปัญหาหรอก ไม่มีใครแก้ปัญหาได้ทุกชนิดหรอก ปัญหาไหนแก้ได้ก็แก้ ปัญหาไหนเหลือวิสัย แก้ไม่ได้ ก็รู้ไว้ มันเป็นอย่างนี้ล่ะ สัตว์โลกเป็นไปตามกรรม เราไปแก้แทนใครไม่ได้ทั้งสิ้น เราก็แค่รักษาใจของเรา ใจของเราเป็นทุกข์ขึ้นมาก็เพราะความอยากของเราเอง อยากให้บ้านเราสงบ อยากให้บ้านมันดี เรารู้อย่างนี้ แล้วใจเราจะค่อยสงบ ใจเราค่อยเป็นกลาง พอใจสงบแล้วสติปัญญามันจะเกิด เราก็ไปดูปัญหาที่เกิดขึ้นในบ้านเรา อันไหนแก้ได้ก็แก้ อันไหนแก้ยังไม่ได้ก็ปล่อยไว้ก่อน ไม่สามารถแก้ได้ทุกเรื่องหรอก

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม 17 ธันวาคม 2565