รักกายมาก กลัวมันตาย เวลาภาวนาจึงมักจะน้อมจิตให้เบลอๆ ซึมๆ คิดว่าเวลาเหลือน้อยแล้ว อยากตั้งใจปฏิบัติ แต่พอร่างกายกลับมาแข็งแรง จิตก็กลับมาประมาทเหมือนเดิม ไม่เข็ดหลาบ

คำถาม:

หลวงพ่อ:

สอนมันลงไปเลย พิจารณาเลย ในบรรดาความสุขทั้งหลายที่ผ่านมาในชีวิตเรา มันล้วนแต่มาแล้วก็ไปทั้งสิ้น ในบรรดาสิ่งที่เรารักทั้งหลาย มาแล้วก็ไปทั้งสิ้น ไม่ว่าเราอยู่กับอะไร เราประสบกับอะไร จะเป็นคนหรือไม่ใช่คนก็ตาม ทุกอย่างมาแล้วก็ไป สอนมันไปเรื่อยๆ ใจมันจะได้เข้มแข็ง ห้าวหาญขึ้น ใหม่ๆ มันก็รักตัวเอง มันรักตัวเอง พอมันจะมาดูร่างกายนี้ต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้องตาย บางทีทนไม่ได้ จิตมันทนไม่ไหว ถ้าจิตมันทนไม่ไหว ก็สอนมันไปก่อน

เมื่อก่อนหลวงพ่อมีรุ่นน้องคนหนึ่ง คนนี้เห็นหลวงพ่อภาวนาแล้วอยากภาวนาบ้าง หลวงพ่อก็สอนไปหายใจไป พุทโธไป พอจิตรวมแล้วเขาเห็นหัวกะโหลกตัวเอง เขาเห็นเหมือนหัวกะโหลก ตั้งแต่นั้นกลัว เลิกภาวนาเลย น่าเสียดายมาก เรากลัวความจริง มันกลัวความจริง ก็พามันดูความจริงเข้าไปให้มากๆ เลย เวลามีงานศพก็ไป อย่าเอาแต่ไปงานแต่งงาน ไปงานศพดีนะ งานศพเข้าไปแล้วใจมันคอยรู้สึก ชีวิตไม่ยั่งยืน ไม่แน่นอน เมื่อวานยังเดินอยู่เลย วันนี้นอนอยู่ในโลงแล้ว ค่อยๆ สอนมันไปเรื่อยๆ ใจมันจะค่อยๆ เข้มแข็งขึ้น

แล้วการปฏิบัติเราก็ทำทุกวันๆ ทำอย่างที่ทำนั่นล่ะ แล้วมันจะไม่ค่อยกลัว ถามว่ามันกลัวอะไร กลัวตาย สิ่งที่สัตว์ทั้งหลายกลัวที่สุด คือกลัวตาย แต่ถ้ามันเห็นว่าอย่างไรก็หนีไม่พ้น มันก็ต้องสู้ พิจารณาความตายลงไปเรื่อยๆ ดูคนอื่นตายก่อน คนอื่นก็ตาย คนที่เราเกลียดก็ตาย คนที่เรารักก็ตาย ค่อยๆ ดูอย่างนี้ สอนๆ มันไปเรื่อยๆ ต่อไปใจมันเข้มแข็งมาดู มันรู้สึกเองเลย ตัวนี้อีกหน่อยก็ตาย แล้วมันไม่กลัวแล้วคราวนี้ ภาวนามันจะห้าวหาญ เพราะที่กลัว มันกลัวตาย ไม่ได้กลัวอย่างอื่นหรอก

อย่างบางคนหายใจ หายใจๆ ไปพอลมมันหยุด เลิกเลย ถอนจิตออกมา เพราะอะไร เพราะกลัวตาย สิ่งที่สัตว์ทั้งหลายกลัวที่สุด คือกลัวตาย แก้ลำมัน ดูมันไป ความตายมันเป็นธรรมชาติของชีวิต ใครๆ ก็ตาย ที่บ้านมีหมา มีแมวไหม เคยเลี้ยงไหม ตัวนี้เรารักมากก็ตายเหมือนกันอะไรอย่างนี้ ดูไปเรื่อยๆ หลวงพ่อเห็น เคยเลี้ยงปลาทอง ปลาทองตายตอนเล็กๆ เห็น เลี้ยงปลา ปลาก็ตาย ค่อยๆ เรียนรู้สัจธรรมของชีวิต แล้วใจมันค่อยเข้มแข็งขึ้น