พวกเราพยายามฝึกตัวเองให้ได้ตั้งแต่ก่อนที่จะตาย ค่อยๆ ภาวนาไปทุกวันๆ จิตใจจะมั่นคงเด็ดเดี่ยวมากขึ้นเรื่อยๆ ถ้าเรายังไม่ได้ธรรมะ เวลาจะตายเราทำอย่างไรดี ถ้าคิดถึงคุณงามความดีของตัวเองได้ ก็ใช้ได้ อย่างเราเคยทำทาน เราเคยรักษาศีลได้ดี เรานึกถึงแล้วจิตใจเราเบิกบาน เราจะได้ไปสุคติ
หรือบางทีก็ต้องอาศัยตัวช่วย นึกถึงความดีของตัวเองไม่ชัด เรานึกถึงครูบาอาจารย์ ดูท่านสะอาด ดูท่านสว่าง ดูท่านสงบ ดูแล้วสดชื่น เข้าใกล้แล้วมีความสุข จะบอกให้เราระลึกถึงพระพุทธเจ้า เราก็ไม่รู้พระพุทธเจ้าเป็นอย่างไร นึกได้แค่พระพุทธรูป นึกไม่ถึงพระพุทธเจ้า พวกเรายังไม่เห็นพระพุทธเจ้า วันใดที่ได้ธรรมะเราจะเห็นพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าเป็นความบริสุทธิ์ นึกถึงคนที่เขาดีๆ คนดี ใจเราจะเบิกบานขึ้นมา ใจจะเชื่อมต่อกัน เบิกบานสว่างไสวขึ้นมาได้
เราเตรียมตัวให้พร้อม เราไม่รู้ว่าจะตายเมื่อไหร่ วิธีเตรียมตัวให้พร้อมคือ พยายามสร้างความดีไว้ ความชั่วอย่าทำ อย่างเราทำทาน เราถือศีล เราเจริญเมตตา เวลาจวนตัวจะตายมิตายแหล่ นึกถึงความดีของตัวเอง ถ้านึกถึงความดีของตัวเองไม่ได้ นึกถึงครูบาอาจารย์
ถ้านึกถึงครูบาอาจารย์ไม่ออก เราใช้มาตรการขั้นเด็ดขาดในกรรมฐาน คือดูร่างกายมันตาย ดูร่างกายมันนอนอยู่ ร่างกายมันหายใจอยู่ ไม่รู้ลมหายใจจะสิ้นสุดเมื่อไหร่ เรามีสติระลึกรู้ เห็นร่างกายมันจะตายใจเป็นคนดู แต่จะทำอย่างนี้ได้ต้องฝึกให้มากๆ หน่อย ไม่อย่างนั้นนึกไม่ได้ ดูไม่ทัน กลายเป็นกูจะตายแล้ว เราจะตายแล้ว
หรือที่ง่ายกว่านั้นดูไปว่า ร่างกายนี้ใกล้จะตายแล้ว อย่าไปปฏิเสธความตาย รู้ว่าความตายเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องเจอ ตอนนี้เรากำลังจะตายแล้ว เรียกว่าเรามีมรณสติ แต่เราจะระลึกตอนตายได้เก่ง เราต้องหัดระลึกตั้งแต่ยังเป็นๆ ทุกวันนั่งสมาธิเสร็จ ไหว้พระสวดมนต์แล้ว หรือจะก่อนปฏิบัติก็ได้ ไหว้พระสวดมนต์แล้วก็พิจารณาความตายไป ไม่นานร่างกายนี้ก็จะแตกดับ ก่อนที่มันจะแตกดับเรามาปฏิบัติธรรม เอาร่างกายซึ่งเป็นของไม่แน่นอนมาปฏิบัติธรรมเพื่อสร้างคุณงามความดีในจิตใจของเรา
ถ้าเราฝึกอย่างนี้มาก่อนที่จะป่วย ตอนที่เราจะตายเราจะไม่หวั่นไหว เราจะเห็นว่าความตายเป็นเรื่องธรรมดา ถ้ามีสัตว์ที่ไม่ตายอันนั้นผิดธรรมดา ไม่มีอะไรที่เกิดแล้วไม่ตาย ไม่มีสิ่งที่เกิดแล้วไม่ดับ ทุกสิ่งที่เกิดแล้วดับทั้งสิ้น ทุกวันพิจารณาความตาย หรือมีสติรู้ร่างกาย ดูร่างกายไม่ใช่ตัวเรา ถ้าฝึกได้อย่างนี้เราจะไม่กลัวตาย เวลาจะตาย เราจะเห็นว่าร่างกายมันตาย ไม่ใช่เราตาย ถ้าเราเคยดูร่างกายว่ามันไม่ใช่เรา มีกายคตาสติ ระลึกอยู่ในกายเรื่อยๆ เห็นกายไม่ใช่เรา หรือมีมรณสติ ระลึกถึงว่าความตายเป็นเรื่องปกติ
แสดงธรรม ณ วัดเขาดินวนาราม
27 พฤษภาคม 2562