คุณธรรม

ภาวนา พยายามทำเข้า ลดละความชั่ว สร้างสรรค์ความดีให้ตัวเองไว้ มีโอกาสทำทานก็ทำ อย่าทำจนตัวเองลำบากเดือดร้อน ศีลรักษาให้เต็มที่ สมาธิต้องทำทุกวัน แบ่งเวลาไว้ทำในรูปแบบทุกวันๆ ปัญญาก็เรียนรู้ความจริงของโลกของชีวิตไป ถ้าอินทรีย์เรายังอ่อนเราลองมองทั่วๆ ไป สัตว์ที่เป็นทุกข์สัตว์ที่ลำบากเยอะแยะไปหมด เห็นแล้วใจก็เกิดเมตตากรุณาได้ แล้วก็ไม่เอาตัวเองเป็นที่ตั้ง ถ้ากำลังของเรามากขึ้น เราก็เรียนเข้ามาให้ถึงรูปนามกายใจของตัวเอง รู้ลงมาที่กาย รู้ลงมาที่ใจ แล้วจะเห็นความจริง ถึงสุดท้ายเราจะเห็น นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรเกิดขึ้น นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรตั้งอยู่ นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรดับไป ถ้าเห็นอย่างนั้นเรียกว่ารู้ทุกข์แจ่มแจ้ง รู้ทุกข์แจ่มแจ้งก็ละตัณหาได้ทันที นิโรธคือนิพพานก็ปรากฏขึ้นทันที อริยมรรคก็เกิดขึ้นในทันทีนั้น ฉะนั้นเราสะสมของเรา เดี๋ยววันหนึ่งเราก็ดี วันนี้ยังเลวอยู่ก็ลดละเสีย

ธรรมะมีในที่ทุกที่ ธรรมะไม่ได้อยู่กับวัด อยู่กับครูบาอาจารย์อย่างเดียวหรอก ฉะนั้นธรรมะอย่างเราไหว้พระพุทธรูปเราก็เห็นธรรมะ นึกถึงพระธรรมเราก็เห็นธรรมะ นึกถึงครูบาอาจารย์ นึกถึงพระสงฆ์เราก็เห็นธรรมะ กระทั่งนึกถึงนรกนั่นล่ะ นรกบนดินทั้งหลาย เราก็เห็นธรรมะ โลกมันหลง มันวุ่นวาย เราก็อย่าไปยุ่งกับมัน เราอยู่กับมันแต่ว่าเราไม่ยุ่งกับมัน จำเป็นต้องอยู่กับมัน เราหนีไปอยู่นอกโลกได้ที่ไหน เราก็ต้องอยู่กับความวุ่นวายนี่ล่ะ แต่อยู่ให้เป็น อยู่แล้วเราก็เห็นธรรมะเกิดขึ้นในใจเราตลอดเวลา