ความสุขที่เกิดจากปัญญา

เราปรารถนาความสุขในชีวิต เราต้องรู้ว่าความสุขอย่างโลกๆ มันสุขหลอกๆ มันสุขเพื่อให้เราทุกข์ต่อไป สุขหลอกๆ ให้เรามีแรงที่จะวิ่งพล่านๆ ตามกิเลสตัณหาต่อไป แล้วความสุขที่ประณีตกว่านั้น คือความสุขของสมถกรรมฐาน ความสุขของการทำวิปัสสนากรรมฐาน ความสุขเมื่อเกิดอริยมรรค เกิดอริยผล ความสุขเมื่อจิตทรงพระนิพพาน มีสติรู้กายรู้ใจตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลางเรื่อยๆ ไป แล้วสติปัญญาจะค่อยพัฒนาแก่กล้าขึ้น ใจจะปล่อยวางจางคลายจากโลกมากขึ้นๆ พอใจมันคลายตรงนี้ มันจะรู้เลยว่า ในโลกนี้ไม่มีสาระ ตลอดชีวิตที่ผ่านมา เราถูกหลอกให้วิ่งพล่านๆ แสวงหาสิ่งนั้นสิ่งนี้ เพื่อวันหนึ่งจะสูญเสียมันทั้งหมดไป ใจฉลาดขึ้นมา ใจมีปัญญาขึ้นมา ใจก็ค่อยสงบ ใจมีความสุข

เรียนรู้อยู่ที่จิตใจตัวเองให้ได้

การปฏิบัติธรรมไม่ใช่เรื่องลึกลับ มันเป็นการเปลี่ยนจุดที่มอง แทนที่จะมองออกไปข้างนอก ก็มองย้อนกลับเข้ามาที่ตัวเอง เรียนรู้อยู่ที่จิตใจตัวเองให้ได้แล้วมันจะไปได้อย่างรวดเร็ว พอเราเรียนรู้ลงที่จิตใจบ่อยๆ เราจะเริ่มเห็นความจริง จิตใจนี้มันเป็นไตรลักษณ์ จิตใจมันเป็นไตรลักษณ์ เวลามันมีความสุข มันมีความทุกข์ หรือมันเป็นกุศล หรือมันโลภ โกรธ หลงก็ตาม ทุกสิ่งทุกอย่างอยู่ชั่วคราว ความสุข จิตใจมีความสุข ก็สุขชั่วคราว จิตใจมีความทุกข์ ก็ทุกข์ชั่วคราว จิตใจเป็นกุศล ก็เป็นกุศลชั่วคราว จิตใจโลภ โกรธ หลง ก็โลภ โกรธ หลงชั่วคราว เราเห็น อย่างนี้เรียกว่าเห็นอนิจจัง

ธรรมะช่วยเราได้สารพัด

ธรรมะช่วยเราได้สารพัด แต่เราไม่เข้าใจคำว่า ธรรมะๆ คิดว่าธรรมะคือการนั่งสมาธิ เดินจงกรม อันนั้นตื้นเกินไป การใช้ชีวิตอย่างมีเหตุมีผลก็เป็นธรรมะแล้ว เป็นธรรมะเพื่อการอยู่กับโลก ธรรมะที่อยู่กับโลก พระพุทธเจ้าสอนเอาไว้เยอะแยะ จะดูแลครอบครัวอย่างไร ดูแลลูกน้องอย่างไร จะปฏิบัติต่อพ่อแม่อย่างไร ท่านสอนไว้เยอะแยะ เอาไปทำได้ก็ดี ถ้าง่ายที่สุดก็คือเรียนรู้ทันจิตใจตัวเอง ไม่ว่าจะคิดอะไร จะพูดอะไร จะทำอะไร อย่าให้กิเลสมันครอบงำ

กำลังของจิตไม่พอ จิตไม่ตั้งมั่น เวลานั่งสมาธิจิตไม่เข้าฐาน

คำถาม:

ใจเป็นกลางมากขึ้น เป็นผู้ดูมากขึ้น แต่ก็ยังมีช่วงที่ไปคลุกอารมณ์ ไม่เป็นกลางกับความทุกข์ความสุขอยู่ ปัญหาเหมือนจะยังเป็นเรื่องกำลังไม่พอ จิตไม่ตั้งมั่น ช่วงนี้รู้สึกกระแสคนอื่นรบกวนข้างใน เหมือนกำลังหมดเร็ว การปฏิบัติในรูปแบบ เวลานั่งสมาธิจิตไม่เข้าฐาน จะได้แค่รู้สึกตัวเป็นขณะแต่ไม่รวม เหมือนจิตไม่ทราบว่าจิตถึงฐานเป็นอย่างไร ไม่แน่ใจว่าเดินตรงไหนผิดทางหรือไม่ หรือยังทำน้อยไป ขอคำแนะนำด้วยค่ะ

 

หลวงพ่อ:

จิตถึงฐานทำเอาไม่ได้ เราสั่งให้จิตถึงฐานไม่ได้ เพราะจิตเป็นอนัตตา เรารู้ทันจิตที่มันเคลื่อนไปเคลื่อนมา แล้วมันจะถึงฐานเอง แต่ตอนนี้จิตใจมันถูกกระแสที่กวนความสงบสุข ฉะนั้นเจริญเมตตาให้เยอะๆ ไว้ สวดมนต์แผ่เมตตาไปเรื่อยๆ เลย สัตว์ทั้งหลายจงเป็นสุขเถิด บริกรรมไปเรื่อยๆ จงเป็นสุขๆ เถิด จงเป็นสุขๆ เถิดอะไรอย่างนี้ว่าไปเรื่อยๆ แล้วก็ใจมันจะค่อยๆ เย็นลงมา สมาธิมันจะเกิดขึ้น พอสมาธิเกิดขึ้นการเดินปัญญามันถึงจะทำได้จริง ตอนนี้จิตมันว้าวุ่น ฉะนั้นไปเจริญเมตตาให้เยอะๆ เลย

จริงๆ ทุกคนในช่วงนี้ ควรเจริญเมตตาให้มาก เพราะว่ากระแสข่าวสารทั้งหลายมันกระตุ้นโทสะเราตลอดเวลา อย่างจริงๆ บ้านเมืองเราตอนนี้ต้องการทุ่มเทกำลังทั้งหลาย ไปช่วยกันแก้ปัญหาโรคระบาด แต่ว่าเราเสียพลังจากการทะเลาะกันเองเยอะแยะไปหมดเลย เรื่องไม่เป็นเรื่องเต็มไปหมดเลย คนที่จะทำงานก็ถูกบั่นทอนกำลังใจไปเรื่อยๆ เพื่ออะไร เพื่ออะไรก็แต่ละคนมีจุดมุ่งหมายไม่เหมือนกัน บางคนหวังดีจริงๆ ออกมาวิพากษ์วิจารณ์ หมอบางคนก็ชอบให้ข้อมูล ถูกบ้างผิดบ้าง ถือว่าเป็นหมอ ไม่ใช่หน้าที่ก็ออกมาพูดอะไรอย่างนี้ มันทำให้คนเครียดมากขึ้น ไม่ใช่เรื่อง fact ล้วนๆ

เราไปห้ามทุกคนไม่ให้พูดมากไม่ได้ เราเจริญเมตตาไว้ อย่างน้อยจิตของเราสงบร่มเย็น บรรยากาศรอบๆ ตัวเราก็จะสงบร่มเย็น แล้วถ้าหลายๆ คนช่วยกันทำ ความสงบร่มเย็นก็จะแผ่ออกไป อย่างมาดูในวัดหลวงพ่อนี่สิ สงบร่มเย็น ถ้าพูดถึงมาตรฐาน เพราะทุกคนพยายามฝึกตัวเอง ไม่สนใจสิ่งเร้า ถูกเร้าแล้วก็เต้นตามโลกไป มีแต่ทุกข์ไม่มีอะไร ถ้าไม่แน่จริง ไม่รู้เรื่อง ไม่ใช่หน้าที่ ไม่ต้องพูด ไม่ต้องมีความเห็นมาก

ภาวนาของเราให้ดี การที่เราออกความเห็นมั่วซั่วไปเรื่อยๆ หรือแชร์อะไรมั่วซั่วไปเรื่อยๆ มันกระตุ้นให้สังคมส่วนรวมวุ่นวายมากขึ้น คนต้องการผู้ทำงานตอนนี้ต้องการกำลังใจ เพราะว่าร่างกายเขาเหนื่อยเต็มทีแล้ว ถ้าไม่มีกำลังใจก็ทำไม่ได้แล้ว ฉะนั้นพวกเราก็อย่าไปสร้างความเครียด ให้เกิดขึ้นในสังคมให้มากขึ้น อย่างน้อยในบ้านเรารักษาความสงบไว้ ตั้งกฎเกณฑ์ในบ้านเลยว่า เข้าบ้านห้ามพูดเรื่องการเมือง บอกไว้เลยอยู่ในบ้านห้ามพูดเรื่องการเมือง บ้านจะสงบ ค่อยๆ ฝึกไป ของหนูเจริญเมตตาไว้ แล้วมันจะดีขึ้น

 

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
วัดสวนสันติธรรม
24 กรกฎาคม 2564