คำสอนหลวงปู่ – อย่าส่งจิตออกนอก
ถ้าเราไม่ส่งจิตออกนอก เราจะได้สมาธิที่ถูกต้อง แล้วทำอย่างไรจะไม่ส่งจิตออกนอก หลวงปู่ดูลย์บอกว่าธรรมชาติของจิตย่อมส่งออกนอก เพราะฉะนั้นอย่าไปพยายามทำให้มันไม่ส่งออกนอกเลย แต่ว่าเมื่อมันส่งออกนอกแล้วให้มีสติ
หลวงปู่ก็สอนเหมือนกันอันนี้ จิตที่ส่งออกนอกเป็นสมุทัย ผลที่จิตส่งออกนอกเป็นทุกข์ จิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้งเป็นมรรค ผลที่จิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้งเป็นนิโรธ อนึ่ง ธรรมชาติของจิตย่อมส่งออกนอก แต่เมื่อจิตส่งออกนอกแล้วมีสติ มีความตั้งมั่นอยู่ อันนี้เป็นมรรค มีผลเป็นความพ้นทุกข์ แต่ถ้าส่งออกนอกแล้วไม่มีสติ ไม่มีสมาธิที่ถูกต้อง ก็จะเป็นสมุทัย ไปก่อทุกข์ ไปก่อภพ ก่อชาติ ก่อทุกข์ขึ้นมา
เพราะฉะนั้นวิธีปฏิบัติไม่ใช่ไม่คิด ไม่ใช่ไม่คิดไม่นึก หลวงปู่ดูลย์บอกว่าคิดเท่าไหร่ก็ไม่รู้ หยุดคิดถึงรู้ แต่ก็ต้องอาศัยคิด เพราะจิตมีธรรมชาติคิด ทีนี้พอมันคิดปุ๊บ จิตเราหลงไปอยู่ในโลกของของความคิด เรามีสติรู้ทัน จิตคิดดับจิตรู้จะเกิด เพราะฉะนั้นท่านบอก คิดเท่าไหร่ก็ไม่รู้ หยุดคิดถึงรู้ แต่ที่หยุดคิดได้เพราะรู้ทันจิตที่หยุดคิด นี่คือคำสอนที่หลวงปู่ดูลย์ท่านสอนหลวงพ่อไว้ ทีนี้พอจิตเราตั้งมั่นถูกต้องดีแล้ว ท่านก็จะสอนการเจริญปัญญา ท่านสอนประโยคเดียวเหมือนเดิม สอนสมาธิก็สอนประโยคเดียว อย่าส่งจิตออกนอก สอนปัญญาก็สอนประโยคเดียว จงทำญาณเห็นจิตให้เหมือนตาเห็นรูป ท่านสอนอย่างนี้
