หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช
มีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง
หลักของการปฏิบัติที่จะให้เกิดสติปัญญาแท้ๆ เกิดมรรคเกิดผลได้ มีไม่มากหรอก จำหลักสั้นๆ ไว้นิดเดียว
ให้เรามีสติ รู้กาย รู้ใจ ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง
หลวงพ่อไปรวบรวมหลักของการทำวิปัสสนากรรมฐาน ย่อลงมาเหลือเท่านี้เอง
ถ้าพูดให้ถูกๆ ก็มีสติรู้รูป รู้นาม ตามความเป็นจริง ด้วยจิตที่ตั้งมั่นและเป็นกลาง
รูปธรรม นามธรรมนั่นเอง
เรียนรู้รูปธรรมนามธรรมที่ประกอบกันเป็นตัวเรา
ส่วนหนึ่งของพระธรรมเทศนา หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช วันที่ ๑๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๓
จากซีดีแสดงธรรม ณ วัดสวนสันติธรรม แผ่นที่ ๓๗ ไฟล์ 531010A
สมบัติ 4 – วิบัติ 4
ฝึกตัวเอง อย่าเกี่ยง อย่าอ้างโน่นอ้างนี่ มีธรรมะอยู่หมวดหนึ่ง ที่ว่ากฎแห่งกรรมมันจะทำงานได้ดีไม่ดี คือ เรื่องของสมบัติ 4 ข้อ และก็วิบัติ 4 ข้อ พวกเราทั้งหมด เกิดในภูมิมนุษย์ ก็ถือว่าเป็นสุคติ ขณะนี้เราก็มีคติสมบัติ อันแรกเราได้เกิดเป็นมนุษย์ อันที่ 2 ... อ่านต่อ
ธรรมะเป็นของตรงไปตรงมา
ท่านสอนง่ายๆ ดูกรภิกษุทั้งหลาย จิตมีราคะรู้ว่ามีราคะ จิตไม่มีราคะรู้ว่าไม่มีราคะ เห็นไหม คำพูดนี้ตรงไปตรงมา ไม่ได้มีอะไรที่พิสดาร จิตเรามีราคะเราก็รู้ จิตไม่มีราคะเราก็รู้ ดูกรภิกษุทั้งหลาย จิตมีโทสะรู้ว่ามีโทสะ จิตไม่มีโทสะรู้ว่าไม่มีโทสะ ไม่เห็นจะม ... อ่านต่อ
รถวินีตสูตร
วิสุทธิ 7 เป็นธรรมะที่น่าฟังมาก ธรรมะบทนี้เกิดจากการสนทนาธรรม ระหว่างท่านพระสารีบุตรกับพระปุณณมันตานีบุตร พระสารีบุตรท่านถามพระปุณณมันตานีบุตร ท่านปฏิบัติธรรมมาบวชเพื่อศีลวิสุทธิใช่ไหม เพื่อทิฏฐิวิสุทธิใช่ไหม เพื่อจิตตวิสุทธิใช่ไหม เพื่อกังขาวิตรณวิส ... อ่านต่อ
สัมมาทิฏฐิ
เราเรียนธรรมะ สิ่งที่เราจะได้มาก็คือตัวสัมมาทิฏฐิ ความรู้ถูก ความเข้าใจถูก ไม่ได้อย่างอื่น สิ่งที่ได้จริงๆ แค่สัมมาทิฏฐิ ถ้าเรารู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจ เรียกเรารู้จักสัมมาทิฏฐิแล้ว ใจเราก็จะหมดตัณหา หมดความยึดถือ หมดความอยาก หมดความยึด หมดความดิ้นรน ควา ... อ่านต่อ
ชาวพุทธต้องศึกษาปฏิบัติ
ชาวพุทธเราร่อยหรอเต็มทีแล้ว ชาวพุทธเราไม่ได้เชื่อฟังพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ไม่ได้ใส่ใจในการศึกษา ชาวพุทธเรายังตกอยู่ในความประมาท ใช้ชีวิตร่อนเร่ไปวันๆ หนึ่ง แล้วก็หวังพึ่งคนอื่น หวังพึ่งสิ่งอื่น ไม่เชื่อกรรม ไม่เชื่อผลของกรรม ไม่ใช่ชาวพุทธหรอก มันเป ... อ่านต่อ
รู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจ
ถ้าเรารู้แจ้งแทงตลอดว่าจิตเป็นตัวทุกข์ เรียกว่ารู้ทุกข์แจ่มแจ้ง เราก็ละสมุทัย ละความอยาก เมื่อละความอยากได้ เราก็ละความยึดถือจิตได้ เมื่อเราละความยึดถือจิตได้ ภพคือความดิ้นรนที่จะแสวงหาจิต หรือที่จะปล่อยวางจิต หรือที่จะรักษาจิต มันก็ไม่มี พอเราหมดควา ... อ่านต่อ
เราไม่ได้ภาวนาเพื่อสนองกิเลส
พยายามฝึก มีเครื่องอยู่ให้จิตอยู่เสียก่อน กาย เวทนา จิต ธรรม อะไรก็ได้ที่เราถนัด มีเครื่องอยู่แล้ว มีสติอยู่ แล้วเราก็รู้ว่า เราปฏิบัติธรรมเพื่อสู้กิเลส ไม่ใช่เพื่อเอาดีอะไรหรอก ปฏิบัติธรรมที่เราทำอยู่นี้ มันจะสู้กิเลสหรือมันตามใจกิเลส ไปดูตัวนี้ด้วย ... อ่านต่อ
ความอดทนในการภาวนา
เราเวียนว่ายตายเกิดมายาวนานขนาดนี้ ผ่านพระพุทธเจ้ามานับจำนวนไม่ถ้วน ก็เพราะนิสัยเหลวไหลนี่ล่ะ นิสัยไม่สู้ ยอมให้กิเลสมันลากมันจูงเราไป มันต้องสู้ ต้องสู้ ยอมลำบากเสียก่อนแล้วสบายทีหลัง บอกเลยว่าภาวนาแล้ว ผลลัพธ์ที่ได้มันมหาศาล มันมีความสุขที่ไม่มีอะไ ... อ่านต่อ
“การปฏิบัติธรรมมี ๓ อัน อันแรก เราต้องรักษาศีล ๕ ข้อไว้ อันที่สอง คือการทำในรูปแบบ อันที่สาม คือการทำในชีวิตประจำวัน ต้องทำ
ครูบาอาจารย์ท่านสอน หัวใจของการปฏิบัติ คือ การปฏิบัติในชีวิตประจำวัน เพราะว่าชีวิตส่วนใหญ่ของเราอยู่ธรรมดานี่เอง เราไม่ได้นั่งเข้าฌานอยู่ที่ไหนเมื่อไร วันๆ หนึ่งจะทำสมาธิ เดินจงกรมได้สักเท่าไร โดยเฉพาะฆราวาส ทำได้ไม่มาก ชีวิตส่วนใหญ่เราอยู่กับโลกธรรมดานี่เอง
ถ้าเราสามารถหลอมรวมการปฏิบัติเข้าในชีวิตธรรมดาของเรานี้ได้ เราก็จะไปได้เร็วมาก ไม่แพ้พระ ในขั้นต้นๆ โสดาฯ สกาทาคาฯ ฆราวาสไม่แพ้พระหรอกในเรื่องของความเร็ว ถ้ารู้หลักของการปฏิบัติ แล้วตั้งใจปฏิบัติจริงๆ อาจจะเร็วกว่าพระด้วยซ้ำไป”
พระธรรมเทศนาหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช แผ่นที่ ๗๘ วันที่ ๗ ตุลาคม ๒๕๖๑ (ไฟล์ 611007A)
ธรรมะหลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช ช่วงส่งการบ้าน
ยาจิตเวช มีผลข้างเคียงคือกระวนกระวาย จดจ่อกับอารมณ์อันเดียวไม่ได้ หมอลดยาแล้วดีขึ้นบ้าง อาการของโรคกลับมาเล็กน้อย แต่เป็นกลางได้ง่ายกว่า
คำถาม: ทำรูปแบบด้วยการดูกายหายใจ ดูลม แล้วแต่ว่าอะไรชัด ระหว่างวันดูอิริยาบถ หลังเปลี่ยนยาจิตเวช มีผลข้างเคียงคือกระวนกระวาย จดจ่อกับอารมณ์อันเดียวไม่ได้ จิตไม่มีกำลัง ฟุ้งมากทั้งวัน หมอลดยาแล้วดีขึ้นบ้าง อาการของโรคกลับมาเล็กน้อย แต่เป็นกลางได้ง่ายกว่า ความกระวนกระวายจากผลของยา ขอคำแนะนำค่ะ หลวงพ่อ: เห็นไหม มันไม่ได้หนีจากหลักที่หลวงพ่อบอกนี้หรอก จิตไม่ตั้งมั่นเลย เป็นกลาง ไม่ว่าอะไรเกิดขึ้น เป็นกลาง จิตจะไม่ดิ้นรน จิตไม่ดิ้นรน จิตจะสงบ ที่ทำอยู่ ดี ดีมากๆ ด้วย พูดถึงจิตเวชๆ ตอนนี้มันไม่ใช่โรคป ... อ่านต่อ
กรรมฐานของคนแต่ละคนไม่เหมือนกัน ทางใครทางมัน
คำถาม: ติดเพ่งและติดเฉย คลายไม่เป็น ลองเปลี่ยนอารมณ์แล้ว ก็คลายได้บ้าง แต่พอทำต่อก็เป็นอีก กราบขอคำแนะนำค่ะ หลวงพ่อ: เพ่งเพราะโลภ อยากรู้อยากเห็นอยากเป็นอยากได้อยากดีถึงจะเพ่ง ไม่ต้องทำอะไรมากเลย คิดถึงร่างกายไว้ ผมไม่ใช่ตัวเรา ขนเล็บฟันหนังเนื้อเอ็นกระดูกไม่ใช่ตัวเรา พิจารณาอย่างนี้ไปเรื่อยๆ เดี๋ยวสมาธิก็จะเกิดขึ้นได้ ไม่อย่างนั้นใจจะซึมๆ ไป พอเข้าใจไหม อย่างดูผม นึกถึงเส้นผมของเรา เอามือจับเลยก็ได้ ผมมีรูปร่างอย่างนี้ มีสีอย่างนี้ มีกลิ่นอย่างนี้ ไม่สะอาดอย่างนี้ พิจารณาไปเรื่อยๆ ไม่ให้จิตซึม ... อ่านต่อ
ถือศีล 5 ชอบฟังธรรม ตรวจสุขภาพพบว่าเป็นโรคร้าย จิตบอกเป็นวิบากกรรม จิตไม่ทุกข์กับโรค
คำถาม: นั่งสมาธิก่อนนอนและตื่นนอนครั้งละ 1 ชั่วโมง ใช้ พุทโธเป็นวิหารธรรม ถือศีล 5 ชอบฟังธรรม และบริจาคโลหิตทุก 3 เดือน ตรวจสุขภาพพบว่าเป็นโรคร้าย จิตบอกเป็นวิบากกรรม จิตไม่ทุกข์กับโรค คงเป็นผลจากการปฏิบัติ ขอหลวงพ่อโปรดชี้แนะค่ะ หลวงพ่อ: ดูไปเรื่อยๆ ร่างกายไม่ใช่ตัวเราไม่ใช่ของเรา พิจารณาลงไปเรื่อยๆ จนใจวางจริงๆ ตอนนี้ยังไม่ได้วางจริง ดูซ้ำแล้วซ้ำอีกไป กายนี้ไม่ใช่ของดีของวิเศษ กายนี้คือตัวทุกข์ ดูซ้ำๆๆ ไปเรื่อยๆ จนกระทั่งใจไม่สะเทือนไม่หวั่นไหวเพราะความเจ็บป่วยของร่างกาย ร่างกายเกิดมาแล้วอย่าง ... อ่านต่อ
เห็นความคิดมันเกิดได้เอง เเต่ก็ยังยินดียินร้ายกับความคิดอยู่ โดยเฉพาะความคิดปรามาสพระรัตนตรัย
คำถาม: ทั้งๆ ที่เห็นความคิดมันเกิดได้เอง เเต่ก็ยังยินดียินร้ายกับความคิดอยู่ โดยเฉพาะความคิดปรามาสพระรัตนตรัย ครูบาอาจารย์ เเค่มีการกระทบ มันก็ปรุงแวบขึ้นมา มีทั้งมโนภาพ ทั้งภาษาพูด บางทีก็รู้เฉยๆ บางทีก็รู้ในมุมไตรลักษณ์ บางทีก็รู้ว่าอีกขันธ์ทำงานขึ้นมา ขอคำแนะนำครับ หลวงพ่อ: ไม่ต้องตกใจ จิตปรามาสพระรัตนตรัย ปรามาสครูบาอาจารย์ มีสติรู้ไว้ จิตมันปรามาส จิตมันบาปเราไม่เกี่ยว รู้ทันไป ดูมันลงเป็นไตรลักษณ์ไป บางทีพลังข้างนอกมันแทรก กระตุ้นจิตเราให้คิดไม่ดีกับพระรัตนตรัย พลังของมารเยอะ มารไม่อยากให้ ... อ่านต่อ
ตัดสินใจออกจากงาน ปัญหาที่เจอคือระหว่างวันจะหลงนาน เวลาทำในรูปแบบชอบง่วง
คำถาม: ปฏิบัติทุกวัน วันหนึ่งเข้าใจว่ามันง่าย เพียงแค่จิตตื่นขึ้นมา จึงตัดสินใจออกจากงาน ปัญหาที่เจอคือระหว่างวันจะหลงนาน เวลาทำในรูปแบบชอบง่วง ใช้กายเป็นเครื่องอยู่ ขอคำแนะนำเพิ่มเติมด้วยค่ะ หลวงพ่อ: ออกจากงานเร็วไปหน่อย เวลาเราทำงาน พวกเรา บอกทั่วๆ ไปเลย เวลาเราทำมาหากินเราทำงาน ไม่ได้ขวางการปฏิบัติ ยกเว้นงานที่ผิดศีลผิดธรรมเท่านั้นล่ะ งานเป็นมือปืนรับจ้างของกำนัน อย่างนี้ขวางการปฏิบัติแน่ แต่ถ้างานสุจริตทำไปเถอะ กรรมฐานไม่ได้ทำให้เราหนีออกจากโลก เราอยู่กับโลกแล้วเราเรียนรู้โลกจนเข้าใจโลก คราว ... อ่านต่อ
ทำในรูปแบบด้วยการนั่งสมาธิและเดินจงกรม ปัญหาคือไม่ว่าจะนั่งหรือเดิน มักจะไหลไปง่วงๆ ซึมๆ และจะแทรกแซง
คำถาม: ยังอยากดี อยากสงบ บางครั้งเห็นทันตอนชอบความสงบ บางครั้งเห็นทันตอนกำลังเริ่มจะแทรกแซง ส่วนใหญ่เห็นตอนแทรกแซงแล้วและเริ่มอึดอัด ทำในรูปแบบด้วยการนั่งสมาธิและเดินจงกรมประมาณ 40 – 60 นาที ปัญหาคือไม่ว่าจะนั่งหรือเดิน มักจะไหลไปง่วงๆ ซึมๆ และจะแทรกแซง ขอคำแนะนำค่ะ หลวงพ่อ: กลางวันพยายามมีสติรู้เนื้อรู้ตัวบ่อยๆ เป็นระยะๆๆ ไป ตอนปฏิบัติกลางคืนมันจะได้ไม่หลับ จะได้รู้สึกตัว ที่มันไหลไปเพราะมันไม่มีแรง ที่มันไม่มีแรงเพราะกลางวันเราใช้แรงเยอะไปคิดโน่นคิดนี่วุ่นวายไป เพราะฉะนั้นถ้ากลางวันมีเวลาเหลือ ... อ่านต่อ
กรรมฐานที่ใช้คือ พุทโธ ในชีวิตประจำวันพยายามมีสติรู้ทันตัวเอง ใช้แอปพลิเคชันช่วยเตือนตัวเองทุกชั่วโมงให้ไม่หลงนานเกินไป
คำถาม: ทำในรูปแบบด้วยการสวดมนต์ และนั่งสมาธิ กรรมฐานที่ใช้คือ พุทโธ ในชีวิตประจำวันพยายามมีสติรู้ทันตัวเอง ใช้แอปพลิเคชันช่วยเตือนตัวเองทุกชั่วโมงให้ไม่หลงนานเกินไป หลวงพ่อ: แอปพลิเคชันคืออะไร ตั้งปลุกหรือ ระวังเป็นโรคประสาท กำลังจิตรวมแล้วมันปลุกขึ้นมา แรกๆ ทำอย่างนั้นไม่เป็นไร ต่อไปพอเราฝึกเป็นแล้วอย่าไปตั้งไว้ เป็นอันตรายมากเลย อันตรายอย่างไร สมมติว่าจิตเรารวม เอ้า ปลุกเสียแล้ว จิตถอนขึ้นมา อันนี้ก็ขาดทุนมากมายแล้ว กำลังจิตรวมลงไป กำลังจะเกิดอริยมรรคแล้ว เอ้า ปลุกเสียอีกแล้ว จิตถอนออกจากสมาธิ ... อ่านต่อ
เอาเเต่ใจและโกรธเเม่ ก็เลยพาลไปด่าพระ ตอนนี้ได้สำนึก ในรูปแบบพยายามทำให้ถึง 2 ชั่วโมง รู้สึกว่าตัวเองดีขึ้น เเต่ไม่รู้ว่าตัวเองติดขัดอะไร
คำถาม: ตอนที่เอาเเต่ใจและโกรธเเม่ ก็เลยพาลไปด่าพระ ตอนนี้ได้สำนึก บริกรรมพุทโธกับดูลมหายใจ ดูจิตบ้าง ในรูปแบบช่วงไม่นานมานี้พยายามทำให้ถึง 2 ชั่วโมง รู้สึกว่าตัวเองดีขึ้นเเล้ว เเต่ไม่รู้ว่าตัวเองติดขัดอะไร สิ่งที่เข้าใจก็ไม่มั่นใจว่าใช่หรือไม่ ขอคำแนะนำการปฏิบัติค่ะ หลวงพ่อ: ถ้าเราไปด่าพระ เราขอขมาเสีย ขอขมาในใจก็ได้ ขอขมาไว้ใจเราจะได้ไม่เศร้าหมอง เราอาละวาดกับแม่ เราขอขมาแม่ด้วย แม่อยู่กับเราอย่างนี้ เราก็บอกเขาว่าเราขอขมา การขอขมา มันเป็นการลดละกิเลสตัวเอง ลดละทิฏฐิมานะว่ากูเก่ง กูถูกอะไรอย่าง ... อ่านต่อ
ในชีวิตประจำวันยังปฏิบัติไม่ค่อยได้ ที่ผ่านมาเคยเห็นจิตที่พลิกไปมา เห็นจิตที่โกรธและปากที่ขยับของมันเอง เห็นความไม่ดีของตัวเองมาก เพิ่งพบว่าเป็นมะเร็ง
คำถาม: ในรูปแบบนับลมหายใจ ในชีวิตประจำวันยังปฏิบัติไม่ค่อยได้ จะหลงคิดสลับกับเพ่งไปลึกมาก ที่ผ่านมาเคยเห็นจิตที่พลิกไปมา เห็นจิตที่โกรธและปากที่ขยับของมันเอง เห็นความไม่ดีของตัวเองมาก เพิ่งพบว่าเป็นมะเร็ง ขอหลวงพ่อเมตตาให้การบ้านค่ะ หลวงพ่อ: รู้สึกร่างกายไว้ ร่างกายเป็นมะเร็งแต่ร่างกายไม่ได้บ่น ร่างกายไม่ได้กลุ้ม จิตไม่ได้เป็นมะเร็งแต่จิตกลุ้ม สังเกตไปร่างกายมันแค่ของถูกรู้ถูกดู ร่างกายมันเจ็บป่วย ร่างกายไม่บ่น จิตไม่ได้มีเชื้อโรคอะไรทั้งสิ้น ไม่ได้มีเซลล์มะเร็งในตัวจิต แต่จิตกลับคร่ำครวญ พยายาม ... อ่านต่อ
ตอนนี้ดูแลแม่ที่อายุมาก สมองฝ่อ หูแว่ว ทำให้จิตใจมีแต่ไฟโทสะเร่าร้อนตลอดทั้งวัน บางครั้งหลุดทางวาจา คิดว่าถ้าตายคงต้องไปทุคติ
คำถาม: ภาวนาพุทโธเห็นจิตผู้รู้ มองจิตที่กำลังจะคิด เห็นจิตอีกดวงมองจิตผู้รู้ เห็นการเกิดดับของจิต เกิดขึ้นเองบังคับไม่ได้ เกิดความรู้ว่าความเข้าใจมาจากปฏิบัติ ไม่ใช่จากการฟังหรือการคิด เชื่อ และสนุกกับการปฏิบัติ ขอหลวงพ่อชี้แนวทางเพื่อความก้าวหน้าครับ หลวงพ่อ: ภาวนาได้ดีอยู่ แต่มันมีสิ่งที่ล่อ แหลมมากๆ เลย อย่าไปดูตัวผู้รู้ พอเราดูตัวผู้รู้ มันจะกลายเป็นตัวถูกรู้ แล้วก็มีตัวผู้รู้ใหม่ขึ้นมาอีก แล้วดูไปจะไม่มีที่สิ้นสุด ตัวนี้ที่เรียก วิญญาณัญจายตนะ ดูวิญญาณคือ ดูจิต จิตผู้รู้นั่นล่ะ ดูแล้วมันกลา ... อ่านต่อ